I/ Học cách xin lỗi:
Cho mình xin lỗi" - thật là dễ dàng để viết câu này xuống giấy. Nhưng khi phải thốt ra với một ai đấy, ta thường cảm thấy "nghẹn nghẹn" trong cổ họng, như danh ca Elton John đã từng nói: "Xin lỗi dường như là từ khó nói nhất".

Xin lỗi là sự công nhận chúng ta đã làm một điều sai trái - dù đấy là một lời bình phẩm vô tình, một hành động nông nổi hay một cử chỉ không đẹp. Bằng lời xin lỗi, chúng ta muốn đưa ra thông điệp như sau: "Mình cảm thấy vô cùng ân hận và giày vò vì việc mình đã làm. Mong bạn hãy tha thứ cho mình!". Cũng chính vì điều này mà khi xin lỗi, chúng ta thường cảm thấy bản thân quá... "nhỏ nhoi", thấp bé", rằng xin lỗi là dấu hiệu của sự yếu đuối, của sự mất quyền lực và để cho nguời khác "nắm đầu"

Tuy nhiên, một thực tế cho thấy là "nhân vô thập toàn", không có ai trên cuộc đời này dám vỗ ngực tự hào là mình hoàn hảo cả. Cho nên, việc bạn sẵn lòng nhận lỗi lầm, đối diện thẳng thắn với nó và hành động để đưa mọi việc vào trật tự tốt đẹp như cũ, cho thấy nguồn sức mạnh tinh thần lớn lao và cá tính tuyệt vời của bạn. Bạn bè (người thân, đồng nghiệp, cha mẹ v.v...) sẽ không đánh giá thấp những nỗ lực của bạn. Ngược lại, họ sẽ đánh giá bạn cao hơn, mở rộng lòng hơn cho sự tha thứ và bỏ lại đàng sau quá khứ những niềm đau, nỗi buồn.

Nên xin lỗi vào lúc nào?

Trong bất cứ trường hợp nào đi nữa, câu xin lỗi cần phải được thực hiện càng sớm càng tốt, để chứng tỏ sự thiện chí của bạn. Nếu cứ chần chừ biện hộ cho rằng bạn không cần xin lỗi vì chẳng có lỗi chi cả, hoặc bạn sẽ xin lỗi với một số điều kiện từ đối tượng, thì e rằng bạn đang làm vấn đề rắc rối thêm. Hãy nhớ lại những chi tiết sau đây để bạn hiểu rõ sự cần thiết và khẩn cấp của một lời xin lỗi:

• Bạn đã phát biểu một câu nói gì đấy không được duyên dáng, êm tai cho lắm và bạn đã nhìn thấy nét đau đớn ngạc nhiên trên khuôn mặt người ấy? Như vậy là bạn đã làm tổn thương bạn mình không ít!

• Ðã có ai la hét, gằn giọng, hạ bệ bạn bằng những ngôn từ không trau chuốt chưa? Hẳn bạn sẽ không ưa thích gì, thậm chí bực bội nữa là khác. Vậy mà bạn đã làm điều ấy cho người thân yêu của mình, thật đáng trách biết bao!

Một số người có tâm hồn nhạy cảm hơn những người khác. Ðiều mà bạn cho là nhỏ nhoi lại có sự tác động rất lớn đến cuộc sống của họ. Hoặc khi đôi bên tranh cãi nhau, ai cũng cố đưa ra những lời nói "nặng ký" nhất để giành chiến thắng, và bạn nghĩ rằng "kẻ kia" phải hạ mình xin lỗi bạn mới đúng. Vấn đề cần bàn ở đây không phải là việc bạn có chủ ý làm người khác tổn thuơng, thất vọng, đau đớn hay không, mà là việc bạn đã gây ra "tội ác" ấy, dù bạn thật sự "vô tội". Bằng bất cứ gịá nào, bạn hãy xin lỗi và nói cho người ấy hiểu, rằng bạn không cố ý làm một việc xấu như vậy. Xin lỗi sớm trong trường hợp này chứng tỏ bạn rất dũng cảm và nhanh nhạy, còn hơn là khi bị "dồn đến mức đường cùng" rồi mới tỏ thái độ ân hận muộn màng, thì lời xin lỗi sẽ không còn giá trị lớn nữa.

Phải tự hoàn thiện bản thân

Biết xin lỗi là nét sống lành mạnh của một con nguời có lòng tự trọng và biết chia sẻ với cảm xúc của những người khác. Tuy nhiên, việc lạm dụng từ "xin lỗi" quá thường xuyên sẽ bớt đi nét đẹp vốn có của nó. Nếu bạn xin lỗi mà cứ tiếp tục phạm sai lầm tuơng tự, người khác sẽ nghi ngờ mức độ thành thật của bạn. Hãy cho từ "xin lỗi" một tác động lớn hơn và kỳ diệu hơn, khi sự tự hoàn thiện bản thân chứng tỏ bạn đã để tâm và trí để cải thiện mối quan hệ theo chiều hướng tốt đẹp.

Nói câu xin lỗi như thế nào?

Nói câu xin lỗi là một bước quan trọng để sửa chữa lại những lỗi lầm, thiệt hại mà bạn đã gây ra thông qua hành động "trêu ngươi" vừa rồi. Thế nhưng, phụ thuộc vào mức độ thiện chí của bạn, bạn vẫn có cách hay nhất để xây dựng lại niềm tin và những cảm xúc tốt đẹp giữa đôi bên.

• Không nên xin lỗi qua email, điện thoại, nếu như bạn có điều kiện gặp trực tiếp

• Hãy nói câu xin lỗi bằng ánh mắt chân thành, cử chỉ thân ái, từ tốn.

• Không nên biện luận dài dòng để "chạy tội", mà hãy nhìn thẳng vào vấn đề và nhận lãnh trách nhiệm về phía mình.

• Thể hiện một cử chỉ đặc biệt của lòng tốt khác hẳn ngày thường, để tạo ra sự khác lạ đáng lưu ý trong cung cách ứng xử.

• Nếu có thể thì nên tặng hoa kèm với lời xin lỗi, bạn sẽ thấy cực kỳ "ép-phê".

• Sau khi đã xin lỗi xong, bạn cần phải biết tha thứ cho bản thân mình trước, bởi vì bạn đã công nhận sai lầm và cố gắng để sống tốt hơn. Hãy rút kinh nghiệm để trở thành một con người mới mẻ hơn, tích cực hơn, khôn ngoan hơn. Nếu không, bạn sẽ phải hối tiếc và lại phải xin lỗi 1001 lần nữa!

II/Không phải lúc nào cũng nên nói thật :

Nói sự thật không đúng lúc đúng chỗ đôi lúc lại tệ hơn cả một lời nói chưa thật vì nó có thể làm tổn thương, thậm chí là sự xúc phạm đến người khác. Đừng nhân danh sự thật để "hạ bệ" hay cho phép mình làm tổn thương đến người khác.

Những lời “xát muối”

Bạn vẫn tự hào mình là người luôn nói thẳng nói thật, chẳng bao giờ nói dối, nhưng hãy xem cách nói thật của bạn đã hẳn là tốt chưa nhé. Nếu nói thật mà rơi vào những hoàn cảnh, trường hợp sau thì bạn cần phải làm “kiểm điểm” bản thân.

Mọi người rất ngại nhắc đến “điểm yếu” của những người kém may mắn về hình thức, cũng như hoàn cảnh gia đình đến việc học hành vì sợ làm họ tổn thương thì bạn lại vô tư đến mức vô tâm “xơi” tất cả những điều đó (tất nhiên đó là sự thật) lên khi có cơ hội.

Cô bạn cùng lớp vốn chẳng được xinh xắn gì, đã chẳng mấy tự tin về vẻ ngoài của mình, mặc một chiếc áo mới để mong nhận được một lời khen từ bạn bè. Có thể chiếc áo không hợp với họ nhưng lúc đó không nhất thiết bạn phải nói: “Tớ nói thật là cậu mặc gì cũng chẳng đẹp được”.

Gặp mẹ của cô bạn cùng phòng, bạn ngạc nhiên vì bác ấy… già trước tuối, bạn tỉnh bơ… nói thật: "Úi, mẹ cậu đó á? Sao vừa già vừa xấu thế? Mẹ tớ cũng gần 50 mà trẻ lắm nhé!". Ừ, thì bạn đang nói rất thật nhưng bạn có nghĩ đến cảm giác của của cô bạn mình lúc đó? Hãy thử hình dung, ai nói trước mặt bạn điều tương tự như thế về bố mẹ mình, bạn có dễ chịu nổi không?

Biết hoàn cảnh của gia đình bạn tận chân tơ kẽ tóc, bạn đi rêu rao sự thật ngay: “Nhà cái ấy nhé, chán ghê cơ, nhà gì mà lụp xụp, mốc meo. Bố nó suốt ngày say rượu…”. Đây là sự thật nhưng cô bạn đã không muốn nhắc đến, và chắc chắn họ sẽ rất buồn khi bạn là người “công bố” điều này.

Một học sinh kém trong lớp đang trong giai đoạn cố gắng nhưng kết quả vẫn chưa mấy khả quan. Thầy cô, bạn bè đang ra sức động viên họ thì bạn lại “bồi” cho một câu "chết người': “Cậu cố làm gì cho mệt người, đã dốt thì cứ hoàn dốt thôi”.

Rất nhiều, rất nhiều sự thật kiểu này bạn đang nói hàng ngày nhưng bạn xem có mấy ai muốn nghe hay không?

Hãy biết lựa lời

Người ta nói “Sự thật mất lòng” thật chẳng sai trong các trường hợp trên. Nói ra những sự thật này chẳng những làm mất lòng, tổn thương mà còn là một sự xúc phạm đến người khác.

Vậy nhưng, chứng bệnh “nói thật” kiểu này khá nhiều bạn trẻ bây giờ mắc phải vì với họ đôi lúc không đơn thuần chỉ nói ra suy nghĩ của mình mà còn xem đó là cách “hạ bệ” người khác. Lúc này, cũng chẳng ai ghi nhận bạn là người dám nói thẳng nói thật mà bạn trở thành một người vô duyên, vô tâm, thích châm chọc cũng như lôi người khác để làm trò đùa.

Bạn sẽ chống chế bảo vệ mình: “Nhưng đó là sự thật và là suy nghĩ thật của tớ”. Lời bạn nói cũng có thể là suy nghĩ của những người khác nhưng tại sao người ta không nói ra? Sự thật đó có cần thiết phải nói ra đâu bạn? Nếu không thể biết nói một lời động viên, khuyến khích người khác thì tốt nhất lúc đó bạn hãy im lặng.

Nhiều bạn luôn tự hào vì mình là người dám nói thẳng nói thật nhưng chỉ toàn nhằm vào những sự thật để châm chọc người khác. Còn có những điều “chướng tai gai mắt”, những oan ức của mọi người cần lên tiếng thì lại im thin thít.

Sự thật không bao giờ là sai nhưng nói sự thật không đúng lúc đúng chỗ nhiều lúc còn tệ hơn cả một lời nói dối. Nếu những lời nói dối nhưng không làm ảnh hưởng, tổn thương đến người khác, ngược lại còn đem đến niềm tin, niềm vui cho mọi người thì vẫn còn hơn rất nhiều “nói thật không đúng chỗ”.
III/ Khơi dậy những điều tốt đẹp ở người khác - câu chuyện về hai người bạn
Trên đời này ít có điều gì có tác dụng mạnh mẽ hơn một sự khích lệ tích cực. Đó có thể là một nụ cười, một lời nói động viên chân tình lạc quan, hay một sự chia sẻ đúng lúc.” - Richard M. DeVos

Năm 25 tuổi, tôi bắt đầu công việc dạy học. Một người bạn đồng nghiệp hơn tôi khoảng 8 tuổi đã tận tình chỉ dẫn cho tôi lúc tôi còn rất ngỡ ngàng với nghề. Tôi cảm thấy thật vinh hạnh vì anh ấy là một nhà giáo xuất chúng, và tôi biết mình có thể học được nhiều điều từ anh ấy. Tôi luôn biết ơn những điều phê bình của anh khi anh chỉ cho tôi thấy tôi đã làm sai điều gì và giải thích lý do tại sao một số sinh viên không thích tôi.

Khi đã là bạn bè, những lời khuyên của anh đã động viên rất nhiều cho cuộc sống của tôi. Tôi cảm thấy cần phải hoàn thiện mình hơn nữa, vừa về chuyên môn vừa về phong cách sống. Nhưng tôi vẫn thấy mình không tự tin lắm và không biết mình còn phải cố gắng thế nào nữa và đến bao giờ mới trở thành một người hoàn thiện thật sự. Một người bạn khác chuyển đến khi tôi dạy đã được 6 năm.

Anh ấy tên là Tim Hansel. Điểm nổi bật ở anh là anh luôn thu hút sự chú ý của các sinh viên trong những giờ học của mình. Tôi rất thắc mắc và muốn tìm hiểu xem sức lôi cuốn của anh nằm ở đâu mà anh đã làm được điều tuyệt với đó. Do chúng tôi dạy cùng một bộ môn và cùng một nhóm chuyên môn nên chúng tôi gặp nhau hàng ngày. Tôi không mất nhiều thời gian để tìm ra lời giải đáp cho mình. Qua trò chuyện, tôi nhận thấy anh có một tài năng đặc biệt khơi dậy những điều tốt đẹp ở người khác. Thay vì nói về lỗi lầm và khuyết điểm của các sinh viên, anh rất thường nhấn mạnh vào thành quả hoặc vào khả năng có thể phát triển được của họ.

Đối với tôi cũng vậy, Tim nói rằng anh ngưỡng mộ về những tâm huyết của tôi đối với nghề, rằng những nỗ lực của tôi chắc chắn sẽ được đền đáp xứng đáng. Anh thường tán dương việc sinh viên quý mến tôi như thế nào, rằng chúng được học biết bao điều hữu ích từ những giờ lên lớp của tôi ngoài những kiến thức trong sách giáo vở. Những lúc trò chuyện về các vấn đề trong cuộc sống, anh giúp tôi nhìn ra những điều mà tôi chưa từng chú ý đến: Tôi đã và đang làm tốt vai trò của một người thầy lẫn tư cách của một con người chân chính.

Vậy chúng ta có thể thấy điểm khác biệt nào trong hai người bạn trên? Với người bạn hay phê bình, một người mà tôi từng ngưỡng mộ sâu sắc, tôi đã học được rất nhiều từ anh, hầu hết những lời phê bình của anh dành cho tôi đều rất đúng và tôi cảm ơn anh về điều đó. Nhưng điều khiến tôi cảm thấy buồn chính là tôi không tìm thấy lời khen ngợi nào để cân bằng với những lời phê bình của anh. Và tôi cảm thấy nản lòng từ đó.

Còn bên cạnh Tim, tôi cảm thấy tự tin hơn, mạnh mẽ hơn trong từng lời nói, trong từng hành động của mình. Anh vẫn luôn nhắc nhở tôi về những điều tốt lành trong cuộc sống và về con người tôi.

Dù chúng tôi bây giờ đã già hơn rất nhiều, anh vẫn là một con người như thế: luôn giúp người khác nhìn thấy những điều tốt đẹp của mình và trên hết là giúp củng cố niềm tin trong họ.

...Con` tiep^'